Rơ le là gì?
Rơ-le là một thiết bị điện tự động dùng để đóng ngắt mạch điện dựa trên tín hiệu điều khiển . Nó hoạt động như một công tắc thông minh, tự động bật/tắt dòng điện trong mạch điện lớn mà không cần con người can thiệp trực tiếp. Hiểu một cách đơn giản hơn thì Rơ-le trong UPS là một “công tắc tự động” hoạt động bằng điện.
Chức năng của rơ le trong UPS
Chuyển đổi nguồn tự động
Khi điện lưới bị mất hoặc không ổn định, rơ-le sẽ tự động chuyển mạch từ nguồn điện lưới sang nguồn ắc quy. Khi điện lưới ổn định trở lại, rơ-le chuyển ngược về nguồn chính. Đây là chức năng tự động bảo vệ và cấp điện liên tục cho thiết bị.
Tránh quá tải, ngắn mạch
Rơ-le đóng vai trò giống như “cầu dao tự động”. Nếu phát hiện quá dòng, quá tải hoặc chập mạch. Rơ-le sẽ ngắt mạch điện, bảo vệ UPS và thiết bị tải không bị hư hỏng.
Kiểm soát sạc và xả ắc quy
Trong nhiều dòng UPS, rơ-le điều khiển khi nào sạc pin, khi nào ngừng sạc. Tránh tình trạng sạc quá mức hoặc xả cạn ắc quy, giúp tăng tuổi thọ pin.
Chuyển sang chế độ bypass
Khi UPS gặp sự cố hoặc cần bảo trì, rơ-le giúp chuyển nguồn điện trực tiếp từ điện lưới đến thiết bị, bỏ qua UPS mà không làm gián đoạn hệ thống.
Tự động điều khiển theo trạng thái hoạt động
Rơ-le hoạt động theo tín hiệu từ bộ điều khiển trung tâm (vi điều khiển), giúp UPS chuyển qua lại các chế độ như:
- Chế độ inverter
- Chế độ sạc
- Chế độ bypass
- Chế độ nghỉ (standby)
Phân loại
Theo chức năng
Rơ-le chuyển mạch nguồn : Tự động chuyển từ điện lưới sang ắc quy khi mất điện, và ngược lại.
Rơ-le điều khiển sạc/xả ắc quy : Quản lý quá trình sạc pin, ngắt khi đầy pin hoặc khi xả đến ngưỡng an toàn.
Rơ-le bảo vệ (Overload/Short) : Ngắt mạch khi quá tải, ngắn mạch, bảo vệ UPS và thiết bị tải.
Rơ-le bypass : Cho phép điện đi thẳng từ lưới đến thiết bị (bỏ qua UPS) khi UPS lỗi hoặc bảo trì.
Rơ-le thời gian : Hẹn giờ chuyển mạch có độ trễ để tránh xung điện hoặc dao động tạm thời.
Theo cấu tạo/ hoạt động
Rơ-le điện từ : Loại phổ biến nhất, dùng cuộn dây để tạo lực hút đóng/ngắt tiếp điểm.
Rơ-le bán dẫn : Không có tiếp điểm cơ học, hoạt động nhanh, bền, chống tia lửa điện.
Rơ-le nhiệt : Bảo vệ UPS khỏi quá nhiệt bằng cảm biến nhiệt độ hoặc thanh lưỡng kim.
Rơ-le vi điều khiển điều khiển : Do vi mạch điều khiển quyết định trạng thái đóng/mở rơ-le trong UPS.
Theo vị trí trong UPS
Rơ-le chuyển mạch / bảo vệ nguồn vào : Ngõ vào điện lưới
Rơ-le inverter output : Giữa inverter và tải
Rơ-le điều khiển dòng pin : Từ pin/ắc quy ra inverter
Rơ-le bypass công suất lớn : Mạch bypass
Rơ-le điều khiển dòng sạc pin : Mạch sạc pin
Dấu hiệu cho thấy rơ le của UPS bị hỏng
Khi rơ-le trong UPS bị hỏng, sẽ có một số dấu hiệu cảnh báo mà bạn có thể nhận thấy. Rơ-le đóng vai trò quan trọng trong việc điều khiển nguồn điện và bảo vệ hệ thống, nên việc phát hiện hư hỏng kịp thời sẽ giúp ngăn ngừa các sự cố nghiêm trọng.
UPS không chuyển sang nguồn ắc quy khi mất điện lưới
Khi mất điện lưới, nếu rơ-le chuyển mạch không hoạt động, UPS sẽ không tự động chuyển sang nguồn từ ắc quy.Kết quả là, thiết bị sẽ bị tắt hoặc không có điện dù đang sử dụng UPS, điều này có thể do rơ-le không đóng mạch hoặc tiếp điểm bị kẹt.
UPS không chuyển lại sang điện lưới khi có điện trở lại
Khi điện lưới đã được khôi phục, rơ-le có trách nhiệm chuyển nguồn từ ắc quy về lại điện lưới. Nếu rơ-le bị hỏng, UPS có thể không tự động chuyển về điện lưới. Điều này khiến ắc quy bị xả hết mà không được sạc lại, dẫn đến tình trạng hết pin.
UPS không cung cấp điện cho tải
Nếu rơ-le bảo vệ quá tải không hoạt động đúng, UPS có thể không cung cấp điện cho các thiết bị khi có sự cố quá tải hoặc ngắn mạch. Ngược lại, UPS có thể cung cấp điện không ổn định khiến thiết bị bị chập chờn hoặc tắt.
Mất chức năng bảo vệ quá tải hoặc ngắn mạch
Rơ-le bảo vệ quá tải ngừng hoạt động sẽ khiến UPS không ngắt mạch khi có quá tải hoặc ngắn mạch. Điều này có thể gây nguy hiểm cho cả hệ thống UPS và thiết bị tải, khi dòng điện quá lớn không được kiểm soát.
Tiếng kêu bất thường hoặc không có tiếng khi bật UPS
Rơ-le bị hỏng có thể gây ra hiện tượng tiếng “kêu” hoặc tiếng “click” bất thường trong quá trình chuyển mạch nguồn. Nếu không có tiếng khi bật UPS, điều này có thể chỉ ra rằng rơ-le không hoạt động và không đóng hoặc mở tiếp điểm đúng cách.
UPS không tự động bật hoặc tắt khi có tín hiệu từ bộ điều khiển
Rơ-le có thể không phản hồi lại tín hiệu điều khiển từ bộ điều khiển trung tâm của UPS, khiến cho UPS không thể bật/tắt tự động hoặc chuyển chế độ (chế độ inverter, bypass, sạc).
Màn hình hiển thị thông báo lỗi
Nhiều dòng UPS có màn hình hiển thị lỗi khi có sự cố xảy ra. Nếu rơ-le bị hỏng, màn hình có thể báo lỗi liên quan đến lỗi chuyển mạch, lỗi bảo vệ, hoặc lỗi nguồn.
Cách kiểm tra rơ-le UPS bị hỏng:
-
Kiểm tra nguồn điện đầu vào và đầu ra:
Dùng đồng hồ đo điện kiểm tra điện áp đầu vào và đầu ra của UPS khi có điện lưới và khi mất điện. Nếu điện áp không thay đổi hoặc không có dòng điện ra khi chuyển mạch, có thể rơ-le bị hỏng.
-
Kiểm tra sạc ắc quy:
Đảm bảo rằng rơ-le điều khiển sạc/xả đang hoạt động đúng, nếu ắc quy không được sạc đầy khi có điện lưới hoặc UPS không chuyển sang chế độ sạc thì có thể là dấu hiệu của rơ-le bị hỏng.
-
Kiểm tra tình trạng UPS khi có sự cố quá tải:
Gây ra quá tải hoặc ngắn mạch và kiểm tra xem UPS có tự động ngắt nguồn không. Nếu không, rơ-le bảo vệ quá tải có thể bị hỏng.
-
Nghe tiếng kêu hoặc kiểm tra cơ học:
Nghe tiếng kêu khi bật UPS. Nếu không có tiếng kêu khi nguồn được bật hoặc có tiếng kêu bất thường, có thể rơ-le không đang hoạt động đúng.
Để biết thêm thông tin chi tiết hoặc tư vấn sửa chữa bộ lưu điện UPS Hyundai. Quý khách vui lòng liên hệ SĐT : 0941.055.829 – 0964.160.888.
Hoặc ghé thăm trang chủ công ty để biết thêm thông tin khác : https://www.hyundaivietthanh.vn/
